Zwolnienie z pracy – co robić? Porady prawne
Zwolnienie z pracy to sytuacja, która może spotkać każdego pracownika, niezależnie od stażu czy rodzaju umowy. W Polsce prawa pracownika w przypadku wypowiedzenia umowy reguluje Kodeks pracy, a odpowiednie działania mogą pomóc w ochronie Twoich interesów. W tym artykule wyjaśniamy, co robić po otrzymaniu wypowiedzenia, jakie masz prawa, jak sprawdzić, czy zwolnienie było zgodne z prawem, oraz jak dochodzić swoich roszczeń w sądzie pracy.
1. Sprawdź, czy wypowiedzenie jest zgodne z prawem
Zgodnie z Kodeksem pracy (art. 30 i nast.), wypowiedzenie umowy o pracę musi spełniać określone wymogi formalne:
- Forma pisemna: Wypowiedzenie musi być złożone na piśmie, z podpisem pracodawcy.
- Okres wypowiedzenia: Pracodawca musi przestrzegać okresu wypowiedzenia wynikającego z rodzaju umowy i stażu pracy (np. 2 tygodnie lub 1 miesiąc przy umowie na czas nieokreślony – art. 36 KP).
- Przyczyna wypowiedzenia: W przypadku umowy na czas nieokreślony pracodawca musi wskazać przyczynę wypowiedzenia (np. likwidacja stanowiska, niewłaściwe wykonywanie obowiązków).
Jeśli pracodawca naruszył te zasady, możesz dochodzić swoich praw w sądzie pracy.
2. Jakie prawa przysługują Ci po zwolnieniu?
Po otrzymaniu wypowiedzenia masz prawo do:
- Okresu wypowiedzenia: W tym czasie nadal pracujesz i otrzymujesz wynagrodzenie, chyba że pracodawca zwolni Cię z obowiązku świadczenia pracy (art. 36² KP).
- Świadectwa pracy: Pracodawca ma obowiązek wydać Ci świadectwo pracy w dniu rozwiązania umowy (art. 97 KP).
- Odprawy: Jeśli zwolnienie następuje z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (np. likwidacja stanowiska) i firma zatrudnia co najmniej 20 pracowników, masz prawo do odprawy na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy (od 1 do 3 miesięcznych pensji).
- Zasiłku dla bezrobotnych: Po zwolnieniu możesz zarejestrować się w urzędzie pracy i ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych, jeśli spełniasz warunki (np. przepracowałeś co najmniej 12 miesięcy w ostatnich 18 miesiącach).
3. Jak odwołać się od wypowiedzenia?
Jeśli uważasz, że wypowiedzenie było niezgodne z prawem, możesz odwołać się do sądu pracy. Zgodnie z art. 44 Kodeksu pracy:
- Termin: Masz 21 dni od otrzymania wypowiedzenia na złożenie odwołania (art. 264 KP).
- Miejsce: Odwołanie składasz do sądu rejonowego (sąd pracy) właściwego dla miejsca siedziby pracodawcy lub miejsca wykonywania pracy.
- Żądanie: Możesz wnosić o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie (w wysokości od 2 tygodni do 3 miesięcy wynagrodzenia – art. 45 KP).
Sprawy w sądzie pracy są zwolnione z opłat sądowych dla pracownika, co oznacza, że nie ponosisz kosztów wniesienia pozwu. Potrzebujesz pomocy w przygotowaniu odwołania? Skorzystaj z naszej usługi
wsparcia w sprawach pracowniczych.
4. Co zrobić, jeśli zwolnienie było dyscyplinarne?
Zwolnienie dyscyplinarne (rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika – art. 52 KP) może nastąpić tylko w ściśle określonych przypadkach, np. ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, popełnienie przestępstwa lub utrata uprawnień do wykonywania zawodu. Pracodawca musi wskazać przyczynę i przestrzegać terminu (1 miesiąc od uzyskania informacji o przewinieniu). Jeśli uważasz, że zwolnienie dyscyplinarne było niesłuszne, również możesz odwołać się do sądu pracy w ciągu 21 dni, żądając przywrócenia do pracy lub odszkodowania.
5. Jakie kroki podjąć po zwolnieniu?
Po zwolnieniu z pracy warto podjąć następujące kroki:
- Zachowaj dokumenty: Przechowuj wypowiedzenie, świadectwo pracy i inne dokumenty związane z zatrudnieniem.
- Skonsultuj się z prawnikiem: Specjalista pomoże ocenić, czy zwolnienie było zgodne z prawem i czy warto wnosić sprawę do sądu.
- Zarejestruj się w urzędzie pracy: Możesz ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych i skorzystać z ofert pracy.
- Przygotuj się na nową pracę: Zaktualizuj CV, poszukaj nowych możliwości zatrudnienia i zadbaj o swoje finanse w okresie przejściowym.
Data publikacji: 28 marca 2025
