Spadek – jak odrzucić spadek?

Spadek – jak odrzucić spadek w Polsce?

Odrzucenie spadku to decyzja, którą podejmuje wiele osób, szczególnie gdy spadek wiąże się z długami. W Polsce prawo spadkowe (Kodeks cywilny) daje możliwość odrzucenia spadku, ale należy to zrobić w odpowiednim terminie i formie. W tym artykule wyjaśniamy, jak odrzucić spadek krok po kroku, jakie terminy obowiązują, jakie dokumenty przygotować oraz na co zwrócić uwagę, aby uniknąć odpowiedzialności za długi spadkowe.

1. Kiedy warto odrzucić spadek?

Zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego (KC), spadkobierca może przyjąć spadek wprost, przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić spadek. Odrzucenie spadku jest szczególnie wskazane, gdy:

• Spadek obciążony jest dużymi długami, które przewyższają wartość aktywów (np. nieruchomości, oszczędności),
• Nie chcesz przejmować odpowiedzialności za zobowiązania spadkodawcy (np. kredyty, niezapłacone rachunki),
• Nie masz pełnej wiedzy o stanie majątku spadkowego i wolisz uniknąć ryzyka.

Warto pamiętać, że odrzucenie spadku oznacza rezygnację zarówno z aktywów, jak i pasywów spadku.

2. Jakie są terminy na odrzucenie spadku?

Zgodnie z art. 1015 § 1 KC, oświadczenie o odrzuceniu spadku należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od momentu, gdy dowiedziałeś się o powołaniu do spadku. Najczęściej jest to chwila, gdy dowiadujesz się o śmierci spadkodawcy. Dla przykładu:

• Jeśli jesteś dzieckiem spadkodawcy, termin zaczyna biec od momentu śmierci rodzica,
• Jeśli spadek odrzucił Twój rodzic, a Ty jesteś kolejnym spadkobiercą (np. wnukiem), termin 6 miesięcy zaczyna się od momentu odrzucenia spadku przez rodzica.

Przekroczenie tego terminu oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co ogranicza odpowiedzialność za długi do wartości aktywów spadku (art. 1015 § 2 KC).

3. Jak złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku?

Oświadczenie o odrzuceniu spadku można złożyć na dwa sposoby:

• Przed notariuszem: W formie aktu notarialnego. Koszt to około 50-100 zł (plus VAT), w zależności od taksy notarialnej.
• W sądzie: W formie ustnego lub pisemnego oświadczenia, najczęściej w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania spadkobiercy. Opłata sądowa wynosi 100 zł.

W przypadku małoletnich dzieci odrzucenie spadku w ich imieniu wymaga zgody sądu rodzinnego (art. 101 § 3 KRO). Potrzebujesz pomocy w przygotowaniu dokumentów? Skorzystaj z naszej usługi wsparcia w sprawach spadkowych.

4. Jakie dokumenty są potrzebne do odrzucenia spadku?

Aby odrzucić spadek, należy przygotować następujące dokumenty:

• Akt zgonu spadkodawcy,
• Dokument potwierdzający Twoje prawo do spadku (np. akt urodzenia, akt małżeństwa),
• Dowód osobisty lub paszport,
• W przypadku odrzucenia spadku w imieniu małoletniego – zgoda sądu rodzinnego.

Warto również upewnić się, czy spadek nie został już wcześniej przyjęty przez inne działania (np. korzystanie z majątku spadkowego), co mogłoby uniemożliwić odrzucenie.

5. Co się dzieje po odrzuceniu spadku?

Po odrzuceniu spadku przez Ciebie, Twoja część spadku przechodzi na kolejnych spadkobierców w kolejności dziedziczenia (np. Twoje dzieci). Jeśli nie chcesz, aby Twoje dzieci przejęły spadek (i związane z nim długi), one również muszą odrzucić spadek w swoim imieniu – w przypadku małoletnich robią to rodzice za zgodą sądu. Ostatecznie, jeśli wszyscy spadkobiercy odrzucą spadek, przechodzi on na gminę lub Skarb Państwa (art. 935 KC).

Data publikacji: 25 marca 2025